Standart Sapma Nedir | Excelde Standart Sapma | Standard Deviation

İstatistikte önemli bir yere sahip standart sapma, veriyi anlayabilmek ve projelere yön verebilmek için çok önemli bir ölçüttür. Verideki değerlerin genel durumu ve ve değişkenliğini yorumlamamıza olanak tanıyan standart sapma terimi hayatın pek çok yerinde karşımıza çıkmaktadır. Hayatın içinde ve projelerde aktif rol oynaması sebebiyle standart sapmanın nasıl hesaplanacağının öğrenilmesi herkes için önemlidir. Neyi bekliyoruz? Hadi başlayalım.

Standart Sapma Nedir?

Standart sapma, bir veri setindeki değerlerin ortalamadan ne kadar saptığını gösteren bir istatistiksel terimdir. Verinin dağılımı, homojenliği ve ne kadar düzenli olduğu ile ilgili çıkarımları standart sapma hesaplayarak yapabiliriz. Veri analizi ve istatistik alanında büyük bir kullanım alanına sahip standart sapmanın sembolü σ (sigma) sembolüdür. 

Standart Sapma Nasıl Hesaplanır, Standart Sapma Formülü Nedir? 

Standart sapma hesaplamak için ilk aşama verisetindeki her bir değerin aritmetik ortalama ile farkını hesaplamaktır. İkinci aşamada ise bu farkların kareleri hesaplanı ve bu kareler toplanır. Elde edilen bu değeri popülasyon standart sapmasını hesaplarken veri sayısına örneklem standart sapmasını hesaplarken ise veri sayısının bir eksiğine (N-1)  bölerek işleme devam ediyoruz. Son olarak elde edilen değerin karekökü alınarak standart sapma hesaplanır. Peki popülasyon nedir, örneklem nedir? Hadi kısaca bu gterimleri inceleyerek aklımızdaki tüm soru işaretlerinden kurtulalım.

Standard Deviation Formula

İstatistikte Popülasyon Nedir, Popülasyon Standart Sapması Nasıl Hesaplanır?

Popülasyon, ilgili çalışmadaki tüm veriyi ifade eden istatistiksel bir terimdir. Örneğin Türkiyedeki lise öğrencileri üzerine bir çalışma yapılıyorsa ve türkiyedeki tüm lise öğrecilerinin verisine sahipsek popülasyon verisiyle çalışıyoruz demektir. Popülasyonun standart sapmasını hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılmaktadır.

İstatistikte Örneklem Nedir, Örneklem Standart Sapması Nasıl Hesaplanır?

Örneklem, ilgili çalışmadaki verinin belirli bir kısmını ifade eden istatistiksel bir terimdir. Verinin içinden seçilmiş daha küçük veri kümesi örneklem olarak isimlendirilmektedir. Tekrardan aynı örneği inceleyelim. Türkiyedeki lise öğrencileri üzerine bir çalışma yapıldığını varsayalım. Bu defa elimizde tüm lise öğrencileri arasından 10 bin tanesinin bilgisine sahip olalım. Tüm veri yerine bu veri içinden bir kümeye sahip olduğumuz için örneklem verisiyle çalışma yapıyoruz demektir. Örneklemin standart sapmasını hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılmaktadır.

Sample Standard Deviation

Popülasyon ve örneklem için standart sapma hesaplanırken dikkat edilmesi gereken tek fark paydadaki değerin ne olacağıdır. Popülasyon ve örneklemin standart sapmasındaki tek farkı payda oluşturmaktadır. Tabii ki standart sapma hesaplamak için bu işlemleri tek tek uygulamayacağız. Tek tek biz hesaplayacaksak excel neden var! Hadi excelde standart sapma nasıl hesaplanır inceleyelim ve işimizi kolaylaştıralım!

Excelde standart sapma nasıl hesaplanır?

Excel analiz süreçlerinde önemli yere sahip öncü bir programdır. Bu sebeple excelde standart sapmanın nasıl hesaplanacağı pek çok analizci ve proje için önemli bir konudur. Excelde standart sapma hesaplarken kullanabileceğimiz 4 formül bulunmaktadır. Hadi beraber standart sapma hesaplama formüllerini inceleyelim.

Standart sapma hesaplamak için kullanılan excel formülleri nelerdir?

Standart sapma hesaplamak için kullanılan excel formülleri STDEV.P, STDEVPA , STDEV.S, STDEVA,  formülleridir. Birbirine benzeyen bu excel formülleri sizin için bir anlam ifade etmediyse korkmanıza gerek yok. Hadi sırasıyla bu formülleri inceleyelim.

Excel STDEV.P Formülü Nedir?

STDEV.P formulü popülasyondaki değerlerin standart sapmasını hesapmak için kullanılan excel formülüdür. Formüle yazılan değerlerin standart sapmasını hesaplamak için kullanılan değerlerin arasında numerik olmayan değerler varsa STDEV.P excel formülü bu değerleri hesaplamaya dahil etmeyecektir. Bir diğer ifade ile bu formül sadece numerik değerlerle işlem yapmaktadır. Standart sapma hesaplamak için formülün içine değerleri yazmamız ya da bir aralık seçmemiz yeterli olacaktır.

=STDEV.P(sayı1; sayı2; sayı3; .......)

Excel STDEVPA Formülü Nedir?

STDEVPA formulü popülasyonun standart sapmasını hesaplamak için kullanılan bir diğer excel formülüdür. Bu formülün STDEV.P formülünden farkı standart sapma hesaplarken farklı tipte verilerle işlem yapabilmesidir. Verimiz sadece numerik değilse ve farklı tipte değerler varsa STDEVPA formülünü kullanarak standart sapma hesaplayabiliriz. STDEVPA excel formülü, farklı tipte bulunan değerlerin standart sapmasını hesaplamamıza imkan tanıyan önemli bir excel formülüdür. Bu formülü kullanmak için de değerleri formüle yazmamız ya da bir aralık seçmemiz yeterli olacaktır.

=STDEVPA(sayı1; sayı2; sayı3; .......)

Excel STDEV.S Formülü Nedir?

STDEV.S formulü örneklemin standart sapmasını hesapmak için kullanılan excel formülüdür. STDEV.S excel formülü de standart sapma hesaplarken STDEV.P formülü gibi sadece numerik değerleri dikkate almakta ve farklı tipte verileri göz ardı etmektedir. Bu formülü kullanmak için de değerleri formüle yazmamız ya da bir aralık seçmemiz yeterli olacaktır.

=STDEV.S(sayı1; sayı2; sayı3; .......)

Excel STDEVA Formülü Nedir?

STDEVA formulü popülasyonun standart sapmasını hesaplamak için kullanılan bir diğer excel formülüdür. STDEVA excel formülünün formülünün STDEV.S formülünden farkı standart sapma hesaplarken farklı tipte verilerle işlem yapabilmesidir. Verinin içinde farklı tipte değerler varsa STDEVA formülünü kullanarak örneklemin standart sapmasını hesaplayabiliriz. STDEVA excel formülü, farklı tipte bulunan değerlerin standart sapmasını hesaplamamıza imkan tanıyan önemli bir excel formülüdür. Bu formülü kullanmak için de değerleri formüle yazmamız ya da bir aralık seçmemiz yeterli olacaktır.

=STDEVPA(sayı1; sayı2; sayı3; .......)

Excelde Standart Sapma Hesaplama Örneği

Hadi bu formüllerden bir tanesini kullanarak günlük yaşamın içinden bir örnek yapalım ve standart sapma hesaplayalım. Ülkelere ait nüfus sayılarının standart sapmasını hesaplayarak sonucu beraber değerlendirelim. 

Yukarıda görüldüğü üzere standart sapma yaklaşık 488 milyon olarak hesaplandı. Verideki değerler de incelendiğinde bu standart sapmanın büyük bir değer olduğunu söyleyebiliriz. Bu standart sapma bize değerlerin ortalamadan uzak olduğunu ve sapma miktarlarının fazla olduğunu söylemektedir. 

Artık standart sapma nedir ve excelde stadart sapma nasıl hesaplanır sorularının cevabını biliyoruz. Verileri değerlendirirken standart sapmasını hesaplayarak ve değerlendirerek daha anlamlı projelşer oluşturabilir ve tabii ki bu işlemleri excelde yaparak zaman kazanabiliriz.
 

İstatistik, excel ve excel formülleriye ilgili gelişmelerden ve örnek çalışmalardan haberdar olmak isterseniz beni aşağıdaki hesaplardan takip edebilirsiniz.

Linkedin: www.linkedin.com/in/mustafabayhan/

Medium: medium.com/@bayhanmustafa